شناسایی پهنه های آسیب پذیر ناشی از تغییرات اکوسیستمی در سازمان فضایی مورد پژوهی: منطقه کرانه شرقی دریاچه ارومیه

نویسندگان

احسان پاشانژاد

دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تربیت مدرس مجتبی رفیعیان

دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس سیاوش شایان

استادیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه تغییرات زیست محیطی به­عنوان تهدیدی جدی از سطح جهانی تا سطوح محلی جوامع انسانی را تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، آسیب­پذیری جوامع محلی و انعطاف­پذیری آن در مقابل بحران به­وجود آمده، به اصلی پایدار در میان سیستم­های اکولوژیکی و اجتماعی تبدیل شده است. در سال­های گذشته، تغییرات ایجادشده در اکوسیستم دریاچه­ی ارومیه موجبات مرگ زیستی آن و عدم تعادل اکولوژیک دریاچه را در پی داشته است. هدف این مقاله، شناسایی پهنه­های آسیب­پذیر (در قالب نظام تقسیمات سیاسی) در سازمان فضایی منطقه­ی کرانه­ی شرقی دریاچه­ی ارومیه ناشی از تغییرات اکوسیستمی ایجادشده در سال­های گذشته است. برای شناسایی و ارزیابی میزان آسیب­پذیری از شاخص­های آسیب­پذیری اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی استفاده شده است. برای مشخص کردن پهنه­های موجود در نظام سکونت­گاهی و فضایی کردن آن از نرم­افزار arc gis و تلفیق روش­های تصمیم­گیری چندشاخصه (تاپسیس) استفاده شد. نتایج به­دست­آمده، نشان داد بیشترین میزان آسیب­پذیری در سه شهرستان آذرشهر، عجب­شیر و بناب است. همچنین سکونت­گاه­های روستایی با کمترین فاصله از دریاچه با تهدید جدی  ناشی از عواقب خشک­شدن دریاچه روبه­رو هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه روند تغییرات کمی و کیفی آب دریاچه ارومیه با تأکید بر اطلاعات کرانه جنوب شرقی آن

تراز آب دریاچه ارومیه از حدود بیست سال پیش، با افت شدیدی رو‌ به رو شده است. به همراه تغییرات کمی، کیفیت آب دریاچه نیز تغییرات زیادی یافته است. در این نوشتار تلاش شده است تا با شناخت رابطه میان کیفیت و کمیت آب، شناخت بیشتری از روند تغییرات کمی دریاچه در گذشته زمین­شناسی آن به دست آید تا بر این اساس، عوامل مؤثر و نقش آنها در خشک شدن دریاچه با دقت بیشتری شناسایی شود. پیرو این شناخت می‌توان برنامه‌...

متن کامل

شناسایی پهنه های آسیب پذیر کلانشهر تهران با رویکرد پدافند غیر عامل.

اصولا توجه به دفاع غیرعامل شهرها در مقابل تهدیدات خارجی امری است که از آغاز شکل گیری شهرها همواره مورد توجه بوده است. شهرها بعنوان مراکز تجمع سرمایه های مادی و انسانی در جنگ به هدفی عمده برای دشمن تبدیل می شوند، در نتیجه حمله به آنها خسارات فراوانی را پدید می آورد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی پهنه های آسیب پذیر در یک تحلیل چند معیاره و ارائه پیشنهادهای کاهش دامنه آسیب پذیری پدافند غیر عامل در شه...

متن کامل

بررسی تغییرات جوامعگیاهی حاشیه ی جنوب شرقی دریاچه ی ارومیه

اکوسیستم های شور ایران به خاطر فعالیت های تخریبی انسان و دام در معرض تخریب قرار گرفته اند و پروژه های حفاظت، نگهداری و استقرار مجدد این اکوسیستم ها بدون بررسی جوامع گیاهی و عوامل محیطی امکان پذیر نخواهد بود. شوره زارهای جنوب شرقی دریاچه ی ارومیه با وسعتی بیش از 85000 هکتار در عرض شمالی 37 درجه الی 37 درجه و 37 دقیقه و طول شرقی 45 درجه و 35 دقیقه الی 46 درجه و 2 دقیقه با  ارتفاع متوسط 1284 متر ب...

متن کامل

گردش آب ناشی از رانش باد در دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه دارای ویژگی‌های شاخص طبیعی، هیدروشیمی، هیدرودینامیکی، زمین‌شناسی و زیست محیطی است، که آن را از سایر دریاچه‌های جهان متمایز ساخته است. بنابراین بهره‌برداری اصولی از این دریاچه، نیاز به شناخت دقیق این ویژگی‌ها است. نظر به اهمیت پروژه میانگذر دریاچه ارومیه، این ویژگی‌ها به طور مبسوط باید ارزیابی شوند. این مقاله، به ویژگی هیدرودینامیک گردش آب دریاچه ارومیه می‌پردازد. این موضوع نه تنها...

متن کامل

پهنه¬بندی آگروکلیماتیک آفتابگردان در شمال دریاچه ارومیه

این تحقیق به منظور مطالعه و شناخت قابلیت­های طبیعی استان آذربایجان غربی برای کشت آفتابگردان به عمل آمد. برای انجام آن از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. داده­های عناصر اقلیمی از قبیل حداقل دمای طول دوره رشد (می تا سپتامبر)، بارندگی طول دوره رشد، رطوبت نسبی طول دوره رشد آفتابگردان، 9 ایستگاه موجود در منطقه بین سال­های(1387-1373) به مدت 15 سال تهیه گردید و همچنین شیب، خاک و ارتفاع از جم...

متن کامل

مدل‌سازی تاثیرات پسروی دریاچه ارومیه بر روستاهای ساحل شرقی دریاچه ارومیه با پردازش شیءگرای تصاویر ماهواره‌ای

Urmia Lake is one of the largest hyper saline lakes in the world and largest inland lake in Iran which located in the north west of Iran, between the provinces of East Azerbaijan and West Azerbaijan. The lake basin is one of the most influential and valuable aquatic ecosystems in the country and registered as UNESCO Biosphere Reserve. In addition, it is very important in terms of water resource...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
برنامه ریزی و آمایش فضا

جلد ۲۰، شماره ۳، صفحات ۳۵-۶۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023